Czy dieta wegetariańska u dzieci jest bezpieczna dla zdrowia?

W dzisiejszych czasach istnieje trend na stosowanie przeróżnych diet – bezglutenowej, bez laktozy, wegańskiej, wegetariańskiej itd. Szczególnie duża część osób decyduje się przejść na dietę wegetariańską. Często rodzice zmieniając swój sposób żywienia, wprowadzają również nowy plan żywienia u dzieci. Jednak czy te przeróżne diety, w tym dieta wegetariańska, są bezpieczne dla zdrowia maluchów?

Na początek kilka informacji na temat diety wegetariańskiej.

Dieta wegetariańska polega na wykluczeniu z jadłospisu produktów pochodzenia zwierzęcego tj. mięso czerwone, drób, ryby, owoce morza, jaja, mleko i nabiał. Jednak nie chodzi wyłącznie o samo wykluczenie tych produktów, ale też o właściwe zastąpieniu źródeł składników odżywczych pochodzących z produktów zwierzęcych, alternatywnymi źródłami roślinnymi.

Istnieją różne odmiany wegetarianizmu, do których zalicza się:

owowegetarianizm (wykluczenie produktów pochodzenia zwierzęcego,
z wyjątkiem jaj),
laktoowowegetarianizm (można spożywać jaja, miód, mleko i produkty mleczne, natomiast wyklucza się spożycie mięsa, ryb, owoców morza),
laktowegetarianizm (dopuszczone jest spożycie mleka i produktów mlecznych, jednakże eliminuje się jaja, mięso, ryby i owoce morza) ,
weganizm (wyklucza się wszystkie produkty pochodzenia zwierzęcego, również mleko, przetwory mleczne, jaja i miód),
witarianizm (spożywa się tylko surowe warzywa i owoce, eliminuje się z diety gotowane potrawy),
frutarianizm (spożywanie wyłącznie owoców, które same spadną z drzewa oraz
w małych ilościach zielonych warzyw liściastych m.in. sałata, szpinak)

Istnieją również 2 sposoby żywienia, które przez większość specjalistów nie są zaliczane do diet wegetariańskich, jednakże w swojej idei również zakładają ograniczenie mięsa.

Należą do nich:

semiwegetarianizm (wyklucza się z diety jedynie mięso czerwone, dozwolone jest natomiast spożycie mleka i jego przetworów, jaj, ryb oraz drobiu)
fleksitarianizm (bazuje na spożywaniu warzyw i owoców, ale dopuszcza również spożycie mięsa i ryb)

Jak widać odmian wegetarianizmu jest całkiem sporo, a co za tym idzie także ich zwolenników. Odpowiednio zbilansowana dieta wegetariańska (wszystkie jej odmiany z wyjątkiem witarianizmu i frutarianizmu, ze względu na małą dostępność w Polsce produktów dozwolonych w tych dietach) stosowana zarówno u dorosłych jak również u dzieci zawiera wszystkie niezbędne składniki odżywcze potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jednakże nieprawidłowo skomponowana dieta, może nieść ze sobą liczne deficyty pokarmowe, dlatego przechodząc na dietę wegetariańską najlepiej skontaktować się z doświadczonym dietetykiem, który powinien wytłumaczyć na czym ona polega i nauczyć w jaki sposób komponować posiłki, aby nie narazić się na występowanie niedoborów. Nieumiejętne stosowanie diety wegetariańskiej niesie ze sobą niedobory składników odżywczych witamin i minerałów, których głównym źródłem jest mięso, ryby, jaja, czyli: kwasy tłuszczowe omega-3, wapń, żelazo oraz witaminy D, B12, B2. W zależności od odmiany wegetarianizmu sama dieta często nie pokrywa zapotrzebowania na te składniki, dlatego konieczne jest stosowanie żywności wzbogaconej lub suplementów diety. W związku z tym szczególnie ważne jest, aby wprowadzając taką dietę u siebie skonsultować się
z doświadczonym dietetykiem, a jeśli chodzi o dzieci najlepiej z lekarzem pediatrą i dietetykiem. Źle zbilansowana dieta wegetariańska u dzieci, składająca się z produktów o niskiej wartości odżywczej oraz z dużą ilością składników „antyodżywczych” może prowadzić do zaburzeń wchłaniania wielu bardzo ważnych składników odżywczych (np. żelaza, cynku wapnia), niezbędnych do prawidłowego rozwoju maluszków, a przez to upośledzać wzrastanie i dojrzewanie dzieci, jak również funkcjonowanie i rozwój mózgu.

Dieta wegetariańska niesie ze sobą wiele zalet i korzyści zdrowotnych m.in. ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych, zwiększenie spożycia warzyw i owoców, zmniejszenie ryzyka występowania większości chorób dieto zależnych. Jednakże nieumiejętne jej stosowanie ma wiele wad i niesie ze sobą ryzyko niedoborów pokarmowych wynikających ze zbyt niskiej podaży kalorii, składników odżywczych witamin i składników mineralnych. Niedobory pokarmowe mogą prowadzić do niedożywienia i zaburzenia pracy przewodu pokarmowego oraz zaburzeń wzrastania i rozwoju fizycznego i umysłowego u dzieci. Jest wiele zwolenników i przeciwników tejże diety. Wymienienie wad i zalet nie miało na celu zachęcenia, bądź odradzania przejścia na dietę wegetariańską lecz pokazanie, że takowe istnieją.

Pamiętajmy – dieta wegetariańska, szczególnie u osób, które dopiero zaczynają wprowadzać ją do sposobu odżywiania swojego i swoich dzieci jest związana z licznymi niedoborami, które są groźne szczególnie u maluchów. Dlatego każda zmiana w dotychczasowym sposobie żywienia, w tym przejście na dietę wegetariańską, powinna być skonsultowana z dietetykiem i lekarzem, aby zminimalizować ryzyko niedoborów pokarmowych i cieszyć się korzyściami płynącymi z diety.