Żeby rozmawiać o tym, czy żywność wysoko przetworzona jest dobra dla dzieci, musimy po pierwsze dowiedzieć się lub przypomnieć co właściwie znaczy to określenie.

Czym jest żywność wysoko przetworzona?

Żywność wysoko przetworzona, jak sama nazwa wskazuje, to produkty poddane dużej obróbce przemysłowej, by zwiększyć ich trwałość i przyspieszyć proces przygotowania. Często dodawane są do nich różne substancje dodatkowe.

Dodatki do żywności to substancje chemiczne lub naturalne, które w normalnych warunkach nie są spożywane same jako żywność, ale są dodawane w celu poprawy produktu. Mają za zadanie oddziaływać na zmysły konsumenta oraz mają wydłużyć proces konserwacji żywności.

Substancje dodatkowe, które mogą znajdować się w tego typu żywności:

  • tłuszcze roślinne utwardzone,
  • substancje zagęszczające i żelujące (guma arabska, tragakanta, agar, karagen, pekryna), guma guar, mączka chleba świętojańskiego, ksantyn, gelan, karboksyceluloza, skrobie modyfikowane),
  • substancje stabilizujące,
  • substancje słodzące (oprócz cukrów, poliole (maltiltol, laktiol, sorbitol), sacharyna, aspartam)
  • wzmacniacze smaku (np. glutaminian sodu)

Wyżej wymienione substancje mają za zadanie przedłużyć trwałość produktów, polepszyć kolor oraz zapach i sprawić, żebyśmy chętnie po nie sięgali. Niestety w dzisiejszym świecie w wielu produktach, tych substancji jest mnóstwo, a naturalnych składników, bardzo niewiele lub wcale. Dlatego należy zwracać uwagę na skład produktów i wybierać te, które są „bardziej naturalne”.

Po czym poznać, że mamy do czynienia z żywnością wysoko przetworzoną?

Odpowiedź jest prosta – wystarczy spojrzeć na listę składników danego produktu. Im dłuższa lista tym zazwyczaj produkt zawiera więcej dodatków do żywności i jest większe prawdopodobieństwo, że jest produktem wysoko przetworzonym.

Zatem, jak czytać etykiety produktów spożywczych i wybierać lepsze jakościowo produkty? Poniżej kilka rad, które mogą Ci się przydać!

  1. Im krótsza lista składników odżywczych tym lepiej.
  2. Jeśli cukier znajduje się na 1, 2 lub 3 pozycji na liście składników, to znaczy, że jest go bardzo dużo w żywności i lepiej jej nie kupować.
  3. Składniki produktu podawane są w kolejności malejącej wagi – na początku powinny być naturalne składniki, jak np. owoce, warzywa, mleko, a na samym końcu ewentualnie dodatki.
  4. Jeśli widzisz, że lista składników danego produktu jest bardzo długa, a podane nazwy są Ci w większości nieznane – nie kupuj go!
  5. Porównaj dane z dwóch, trzech produktów. W ten sposób zobaczysz, który zawiera najwięcej soli, cukru, sztucznych dodatków.
  6. Szczególnie uważaj na produkty „o smaku” – smak najczęściej nie pochodzi z naturalnych składników lecz ze sztucznych aromatów.
  7. Szukaj właściwej nazwy produktu. Łąkowe, śmietanowe, czy prosto z natury nie musi oznaczać, że jest to masło.
  8. Uwaga na barwniki i konserwanty. Barwniki spożywcze mają oznaczenia E100-E180, konserwanty E200-E285.
  9. Unikaj wypełniaczy, którymi są: skrobia modyfikowana, modyfikowana mąka kukurydziana i maltodekstryna. Nie mają żadnej wartości odżywczej, za to zwiększają wartość kaloryczną produktu.
  10. Staraj się, aby produkty, które kupujesz były jak najprostsze. Unikaj gotowych sosów, przypraw, bulionów lub gotowych dań.

Jakie są przykłady produktów wysoko przetworzonych?

Przede wszystkim są to: kostki rosołowe, buliony, galaretki, kisiele i budynie w proszku, parówki, napoje instant, chipsy, pieczywo tostowe, chrupkie, wafle ryżowe, sery topione, a nawet płatki śniadaniowe.

Dodatkowo produkty typu Fast-food, również są bardzo przetworzone i zawierają dużo dodatków do żywności, dlatego nie należy ich spożywać zbyt często, a najlepiej w ogóle.

Dobre dla dzieci?

Spożywanie wyżej omówionych produktów może nieść niebezpieczne dla zdrowia konsekwencje, szczególnie dla dzieci. Żywność wysoko przetworzona zawiera duże ilości kalorii i cukru, dlatego może przyczyniać się do rozwoju nadwagi i otyłości oraz cukrzycy w przyszłości. Ponadto niektóre dodatki do żywności mogą powodować zaburzenia koncentracji oraz nadpobudliwość psychoruchową u dzieci. Dlatego warto dbać o to, aby nie podawać dzieciom tego typu produktów i wybierać te bardziej naturalne, z lepszym składem, bez mnóstwa dodatków do żywności, aby uchronić maluszki przed negatywnymi konsekwencjami. W dobrych wyborach, pomóc może czytanie etykiet, dlatego warto zwracać uwagę na skład produktów oraz uczyć dzieci dobrych wyborów, aby mogły cieszyć się zdrowiem i dobrym samopoczuciem teraz i w przyszłości.


Daria Dziedzic – dietetyk

kontakt: dariadziedzic4444@gmail.com