Badania w krakowskim liceum dotyczące rodzajów problemów egzystencjalnych współczesnej młodzieży
Swoje badania przeprowadziłam w jednym z krakowskich liceum mieszczącym się
w VIII Dzielnicy – I Stare Miasto. Szkoła ta łączy tradycję z nowoczesnością, otwarta jest na wyzwania, posiada bogate zaplecze dydaktyczne. Próbę badawczą stanowili uczniowie klas pierwszych i trzecich, łącznie z czterech klas – łącznie uczestniczyło w nich 99 osób (w tym 67 dziewcząt, 32 chłopców). Badania przebiegły bez jakichkolwiek zakłóceń z dużym zaangażowaniem uczniów o czym między innymi świadczy dołączony na odwrocie kwestionariusza ankiety komentarz jednej z uczennic: Uważam, że to bardzo ciekawy temat. Moje odpowiedzi tyczą się młodzieży w rozumieniu ludzi między 13 a 16 rokiem życia. Często czytam w Internecie wpisy, komentarze, takich ludzi i uważam, ze to młodzież to dzieci z problemami, które udają dorosłych. Ogromnym problemem jest brak autorytetów, a raczej beznadziejny autorytet! Zazwyczaj jest to plastikowa gwiazda z pierwszych stron gazet. Kolejnym problemem jest wg mnie brak zrozumienia i wsparcia przez rodziców. Wśród młodzieży, mam wrażenie, istnieje teraz kult słabości. Zwierzają się ze swoich problemów i słabości w Internecie, stajemy się wręcz popularni… A jakie problemy życiowe może mieć taki 13 latek?!
Problemy egzystencjalne współczesnej młodzieży można podzielić na trzy grupy
– problemy osobiste
– problemy społeczne
– problemy zdrowotne
Do każdej z tych grup przyporządkowałam konkretne rodzaje problemów egzystencjalnych. To, czy takie problemy dotykają współczesną młodzież przedstawia tabela 1.
Tabela 1. Problemy egzystencjalne dotykające współczesną młodzież w opinii badanych
Problemy współczesnej młodzieży |
Zdecydowanie występuje ten problem wśród młodzieży
|
Raczej występuje ten problem wśród młodzieży
|
Raczej nie występuje ten problem wśród młodzieży |
|
Problemy osobiste |
||||
Życie codziennością i brak perspektyw |
52 |
38 |
9 |
|
Poczucie życiowego zagubienia | 51 | 34 |
14 |
|
Brak zrozumienia, akceptacji |
46 |
43 |
10 |
|
Samotność |
34 | 44 | 21 | |
Zdecydowanie występuje ten problem wśród młodzieży
|
Raczej występuje ten problem wśród młodzieży
|
Raczej nie występuje ten problem wśród młodzieży |
||
Działania dysfunkcyjne |
15 |
59 |
25 |
|
|
||||
Epatowanie kulturą popularną |
58 |
33 |
8 |
|
Wysoki wskaźnik bezrobocia, brak pracy |
54 |
27 |
18 |
|
Chaos w sferze religijnej |
44 | 36 | 19 | |
Chaos aksjologiczny, chaos wartości | 42 |
39 |
18 |
|
Zwiększony wskaźnik migracji |
26 |
41 |
32
|
|
Problemy zdrowotne |
||||
Zdecydowanie występuje ten problem wśród młodzieży
|
Raczej występuje ten problem wśród młodzieży
|
Raczej nie występuje ten problem wśród młodzieży |
||
Nałogi |
84 |
12 |
3 |
|
Depresje |
50 |
35 |
14
|
|
Otyłość |
40 |
45 |
14
|
|
Zaburzenia tożsamości |
34 |
38 |
27 |
|
Choroby psychiczne |
30 |
38 |
31 |
|
Wyniki uzyskane w powyższym pytaniu świadczą o dużej skali występowania problemów egzystencjalnych wśród młodzieży. Zauważa je bowiem ok 3/4 badanych. Żadne z wymienionych przeze mnie problemów w rubryczce „raczej nie występuje ten problem
u młodzieży” nie uzyskało więcej niż 32 wskazań, co stanowi około 1/3 badanych respondentów. Najbardziej znane wśród ankieterów problemy to w sferze problemów osobistych: życie codziennością i brak perspektyw (52 wskazań), w sferze społecznej: epatowanie kulturą popularną (58 wskazań), a w sferze zdrowotnej: nałogi (aż 84 wskazań). Według badanych raczej nie występują wśród młodzieży działania dysfunkcyjne
(25 wskaźnik), zwiększony wskaźnik migracji (32 wskaźnik) i choroby psychiczne (31 wskaźnik). Powyższe wyniki świadczą o zgodności z opisem Zbyszka Melosika na temat kultury tzw.: „końca ideałów- triumfu codzienności”. Młody człowiek skupiony jest na podstawowych czynnościach, nie myśli o przyszłości, nie odnajduje sensu i celu życia. Żyje w kulturze popularnej, która go całkowicie pochłania, szokuje i robi na nim wrażenie. Dodatkowo, niepokojący jest fakt, że 84 osób zauważa wśród młodzieży problem nałogów. Badania przeprowadzone przeze mnie są zgodne z opiniami na temat problemów egzystencjalnych ks. prof. Mastalskiego. Są to problemy takie jak: życiowe zagubienie, brak zrozumienia, chaos w sferze wartości i religii.
Agnieszka Mochalska