Rodzicu – uważaj jakie oprogramowanie wgrywasz swojemu dziecku. Przekonania, czyli wewnętrzny GPS

Tosia, lat 19

Ambitna, pewna siebie, wyprostowana, uśmiechnięta, odważna, pozytywnie nastawiona do ludzi, świata. Uśmiechnięta od ucha do ucha. Z wewnętrznym poczuciem wiary w siebie, z wysokim poziomem wartości. Zmotywowana, z otwartym umysłem. Z przekonaniem, że poradzi sobie w każdej sytuacji. Pomimo, że wygląda na zwykłą dziewczynę, czuje się bardzo atrakcyjna. Potrafi mówić o emocjach. Otwarta, komunikatywna. Ciekawa świata. Niczego się nie boi. Z przekonaniem, że ludzie są dobrzy, że życie jest lekkie i przyjemne. Przyciąga do siebie pozytywnych ludzi. Z przekonaniem, że urodziła się po to, żeby doświadczyć szczęścia. Doświadcza.

Kacper, lat 19

Brak ambicji. Niepewny siebie, zgarbiony, smutny, negatywnie nastawiony do ludzi, świata. Zmartwiony, z wewnętrznym poczuciem braku wiary w siebie, z niskim poziomem wartości. Zdemotywowany, z zamkniętym umysłem. Z przekonaniem, że nie poradzi sobie w życiu. Pomimo, że przystojny, czuje się nieatrakcyjny. Nie potrafi mówić o emocjach. Zamknięty. Mało komunikatywny. Zablokowany. Niechętny poznawać świat. Odczuwający strach. Przyciąga do siebie negatywnych ludzi. Z przekonaniem, że życie jest ciężkie. Z przekonaniem, że ludzie są źli, z przekonaniem, że urodził się by cierpieć. Cierpi.

Cechy wieku dziecięcego

Każde dziecko, Tosia, Kacper i Twoje dziecko, przyszło na świat jako czysta księga. Niezapisana księga. Zero doświadczeń, żadnych przekonań, wzorców, schematów, uwag, refleksji. Każdy dzień to jedna karta w naszej księdze życia. Za pierwsze wpisy jest odpowiedzialny rodzic. Każde dziecko przychodzi na świat z dwiema niezwykłymi cechami. Pierwszą z nich jest niemal zupełny brak strachu. Dzieci boją się tylko dwóch rzeczy: dźwięków i upadku. Rodzic, który próbował wychować małe dziecko do pięciu lub sześciu lat, zauważył, że dzieci niczego się nie boją. Wybiegają na ulicę, zaczepiają obcych ludzi, wspinają się na meble, chwytają ostre przedmioty. Czasami robią rzeczy, które dorosłemu wydają się czystym samobójstwem. Są jak księga, czysta księga, zupełnie pozbawione lęków. Do chwili, kiedy zostaną w nich zaszczepione przez rodziców i innych ludzi. Drugą cechą, charakteryzującą dzieci, jest brak zahamowań. Śmieją się, potem płaczą. Potem znów śmieją i potem płaczą. Są bezpośrednie. Robią i mówią dokładnie to, co czują.  Nie zważają na opinie innych ludzi. W 100% spontaniczne, łatwo i naturalnie wyrażają swoje uczucia, bez żadnych zahamowań. Co warto podkreślić, ten stan jest stanem naturalnym, takim w którym przychodzisz na świat, bez lęku, bez ograniczeń.

Tosia i Kacper też przyszli na świat jako czysta księga. Nie mieli żadnych doświadczeń, przekonań, wzorców, schematów, uwag, refleksji. Bali się tylko wysokich dźwięków i upadku. Nie mieli żadnych zahamowań. Wyrażali emocje, śmiali się i płakali. W 100% byli spontaniczni. Nie zważali na opinie innych. Pojawił się jednak proces programowania umysłu dziecka, który zaczyna się od pierwszych dni. Tosia i Kacper zostali jednak zupełnie inaczej zaprogramowani.

Czym są przekonania?

Wyobraźcie sobie, że nasz mózg jest jak komputer. Każdy komputer ma swoje oprogramowanie. Głównym programem naszego komputera są przekonania czyli zbiór przekonań na temat własnego życia i świata. Dlaczego te przekonania są takie ważne? Określają naszą rzeczywistość. Zawsze widzimy świat przez pryzmat własnych uprzedzeń i założeń. Nasze przekonania determinują działania i zachowania we wszystkich dziedzinach naszego życia. Zawsze działamy zgodnie ze swoimi przekonaniami. Podświadoma część umysłu do szóstego roku życia zbiera informacje i doświadczenia. Można ją porównać do gigantycznego dysku twardego o ogromnej pojemności, w której gromadzone są dane przez całe życie. W podświadomości dziecka zapisują się wówczas wzorce, przekonania, nastawienia, nawyki negatywne lub pozytywne, takie które będą utrudniały mu lub ułatwiały realizację celów w dorosłym życiu. Dzieci przychodzą na świat bez samokonceptu, bez przekonań. Dowiadują się w jakim stopniu są ważne i wartościowe, na podstawie tego, jak są traktowane od wczesnego dzieciństwa.

Fundament osobowości tworzy się w ciągu pierwszych 3 do 5 lat życia

Przekonania wzmacniające:

• „Mam w życiu szczęście”
• „Ludzie są z gruntu dobrzy, pomogą mi w potrzebie”
• „Nauka języka obcego jest łatwa”
• „Ludzie z natury są dobrzy”
• „Jesteś mądrym dzieckiem”
• „Wszystko w życiu zależy od Ciebie”

Przekonania osłabiające:

• „Nie mam w życiu szczęścia”
• „Ludzie są źli”
• „Pierwszy milion trzeba ukraść”
• „Nic z ciebie nie będzie”
• „Nauka języka jest trudna”
• „Państwo nas okrada”
• „Jesteś głupim dzieckiem”
• „Sukces w życiu zależy od układów i znajomości”

Przekonania powstają na trzy sposoby:

• werbalny (słowny) – wszystko co twoje dziecko usłyszy od Ciebie, najbliższych
• modelowanie – wszystko to co Twoje dziecko zobaczy
• określone przypadki, których doświadczy + wyciągnięte wnioski

To wszystko obarczone dużą dawką emocji i powtórzeń umacnia się w naszej podświadomości. Tak programuje się umysł.

Oprogramowanie

Umysł Tosi i Kacpra dostał zupełnie inne oprogramowanie. Zupełnie inni ludzie mieli na nich wpływ. Słyszeli w życiu zupełnie inne komunikaty na swój temat, zobaczyli zupełnie inne rzeczy, z sytuacji w których uczestniczyli wyciągnęli zupełnie inne wnioski. Zostali zatem wyposażeni w zupełni inny zestaw przekonań, nastawień, nawyków. To wszystko teraz wpływa na ich postrzeganie świata, ludzi, na ich działanie. Powiedzenie „czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci” wskazuje, że nie za bardzo mamy w czym wybierać. Nie wybieramy sobie rodziny, w której przychodzimy na świat. A to przede wszystkim rodzina modeluje w nas przekonania. Prawie wszystkie przekonania lub ich zdecydowana większość pochodzą od innych osób. Proces zaczyna się w dzieciństwie. W procesie socjalizacji dziecko przyswaja podstawowe zasady, normy, reguły oraz towarzyszące im przekonania. Pochodzą one od osób dla nas najbliższych, rodziców, dziadków, starszego rodzeństwa, rówieśników czy nauczycieli. Jeśli jesteś rodzicem roszczeniowym w stosunku do wszystkich i wszystkiego istnieje duże prawdopodobieństwo, że Twoje dziecko też takie będzie. Dzieci są doskonałymi obserwatorami i naśladowcami. Atmosfera negacji wszystkich i wszystkiego zostawia ślad w psychice. Sposób w jaki siebie widzi Kacper jest zupełnie nie oparty na faktach. Jego negatywna opinia na własny temat bazuje na fałszywych informacjach, które przyjął i uznał za prawdziwe. Często te przekonania są naszymi ograniczeniami.

Niewykształcony robotnik

Niewykształcony robotnik miał syna. Stale powtarzał swojej rodzinie: zawsze byliśmy robotnikami i zawsze będziemy. To nasze miejsce w życiu i tak ma być. W takim przekonaniu dorastał jego syn. Takie słowa przyjął za prawdziwe i uwierzył w nie. Kiedy skończył szkołę został robotnikiem. Patrzył na świat dokładnie jak ojciec. Nawet szukając pracy zawsze zwracał uwagę wyłącznie na oferty zatrudnienia dla pracowników fizycznych.

Siła przekonań

Każdy z nas został zaprogramowany tak by chodzić, mówić, myśleć i zachowywać się tak jak robimy to dziś. Negatywne lub pełne błędów obszary przekonań będą się ujawniać jako negatywne postawy, zachowania w życiu i stosunkach z innymi ludźmi. Przekonania są tak głęboko zakorzenione, że nigdy się ich nie kwestionuje. Nabierają charakteru samospełniających się przepowiedni. Są odporne na zmiany. Od tego jakie przekonania będzie miało Twoje dziecko zależy jego zachowanie. Przekonania mają również wpływ na opinie Twojego dziecka o świecie, ludziach.

Reasumując, jesteś tu gdzie jesteś, jesteś tym kim jesteś, dlatego, że taka jest twoja wewnętrzna opinia na twój temat. Bogaty czy biedny? Gruby czy chudy? Człowiek sukcesu czy człowiek przegrany? O tym wszystkim decydują przekonania. Przekonania w dorosłym życiu da się zmienić, ale często jest to ciężka praca. Często, jeżeli zmienisz przekonania w dowolnej dziedzinie, natychmiast zacznie się zmieniać ten obszar twojego życia. Jeżeli zmienisz przekonania, zmieni się postawa, zachowania i wyniki.

Destruktywny krytycyzm

Kacper doświadczył destruktywnego krytycyzmu. To jedno z najbardziej szkodliwych zachowań człowieka. Zniszczyło jego samoocenę, stworzył zły samowizerunek siebie. Destruktywny krytycyzm wywrócił do góry nogami jego pewność siebie do takiego stopnia, że zaczął czuć się gorszy, żyje w stresie i popełnia błędy. W konsekwencji rezygnuje on z prób i unika działania. Badania pokazały, że przeciętny ojciec lub matka krytykuje swoje dzieci aż 8 razy częściej niż je chwali. Rodzice nieustannie krytykują dzieci, chcąc naprowadzić ich zachowanie na właściwe tory. Skutek jest jednak przeciwny. Destruktywny krytycyzm niszczy samoocenę. Dziecko czuje się niepełne, niekompletne, czuje, że nie staje na wysokości zadania. W konsekwencji zaczyna odczuwać lęk i strach. Dzieci, które są krytykowane za złe stopnie i brak osiągnieć w szkole, często wykształcają u siebie negatywny związek między szkołą a uczuciami w stosunku do samych siebie. Szkoła jest dla nich miejscem narodzin bólu i frustracji. Kacper wychowywał się  w atmosferze krytycyzmu i kar. W konsekwencji teraz jest pełen lęków, podejrzliwości i nieufności. Dorośli o niskiej samoocenie i negatywnej postawie to niemal zawsze osoby, którym w dzieciństwie brakowało miłości i poczucia bezpieczeństwa. Kacper w dzieciństwie słyszał bardzo dużo krytycznych uwag. Zasada jest prosta: dziecko krytykowane już w najmłodszych latach swojego życia, szybko uczy się krytykować samego siebie. Krytyczne uwagi mają to do siebie, że  rozdzierają drugiego człowieka. Idealnym przykładem jest Kacper. Nie docenia własnych osiągnięć, sam siebie zniechęca i interpretuje swoje doświadczenia w negatywny sposób. Dzieci, które doświadczyły destruktywnego krytycyzmu mają ciągłe poczucie, że nie są dostatecznie dobre niezależnie od tego, jakie osiągają rezultaty.

Hamujący wzorzec zachowań

Dziecko w dzieciństwie uczy się wzorców zachowań. Są to zachowania, które pchają dziecko do działania i te które je powstrzymują. U Kacpra wykształcił się hamujący wzorzec zachowań. Wykształca się on u dzieci, które często słyszą „uważaj”, „nie rób tego”, „odejdź stamtąd”, „nie dotykaj”. Dla dziecka, każdego dziecka, naturalnym zachowaniem jest dotykanie, smakowanie, wąchanie i poznawanie elementów całego świata. Jeśli rodzic na naturalne poznawcze zachowania dziecka denerwuje się, tym samym pokazuje dziecku brak akceptacji. To uczucie przerodzi się w lęk przed porażką w osiąganiu sukcesów w dorosłym życiu. Lęk ten jest głęboko zakorzeniony w podświadomości. Wszystkie negatywne wzorce zachowań zapisują się w całym ciele. Kiedy taki wzorzec zaczyna działać, czujesz i reagujesz dokładnie w taki sposób jakby groził ci fizyczny ból. Wszystkie te fizyczne dolegliwości zostały zaprogramowane w twojej podświadomości, zanim skończyłeś 6 lat.

Rodzicu

• Sformułowania „jaki ojciec, taki syn”, „jaka matka, taka córka” są prawdziwe. Twoje dziecko naśladuje Cię.
• Dziecko przekopiuje wiele z twoich przyzwyczajeń, wartości, przekonań postaw i zachowań. Pamiętaj, że od pierwszych chwil jego życia programujesz go.
• Często się zdarza, że dziecko bardzo silnie identyfikuje się z jednym z rodziców i silniej ulega jego wpływowi.
• Jeśli chcesz, aby twoje dziecko miało pozytywne przekonania na temat świata, najpierw przeanalizuj swoje przekonania.
• Zacznij od siebie. Jeżeli masz negatywny system przekonań a jesteś już świadomy, że przenosi się ono na Twoje dziecko, powiedz stop. Uwolnij się od swojego oprogramowania. Możesz dowiedzieć się, jak dostać się do klawiatury twojego komputera, wpisać nowy system opinii na własny temat. Każdy z nas może sobie napisać nowe oprogramowanie, żeby dostać od życia to, czego chce.
• Kiedy któryś z rodziców odmówi dziecku miłości, ukarze je, wprowadza dyscyplinę czy kontrolę nad dzieckiem, straci ono poczucie bezpieczeństwa. Po prostu tego nie rób.

Życie dopiero zaczyna się w momencie, gdy zaczynasz rozumieć, że wszystkie lęki gnieżdżą się tylko w umyśle i że w rzeczywistości nie ma się czego bać. Nie ma się czego bać.

Sylwia Koleszka – absolwentka sociologii, psychogii w biznesie, międzynarodowego coachingu.

Trener, Asesor AC i DC. Kierownik x-kom, Kierownik al.to. Pracowała na takich stanowiskach jak Konsultant, Lider, Trener oraz Kierownik.

Jako Trener prowadzi szkolenia z zakresu komunikacji, przywództwa, zarządzania zespołami, coachingu, wystąpień publicznych, zarządzania stresem, emocjami, efektywności osobistej, obsługi klienta.

Jako Coach prowadzi indywidualne i zespołowe sesje coachingowe.